Zonnepanelen zelf verwijderen en terugplaatsen: Risico’s en advies

Je staat op het dak, gereedschap in de hand, klaar om je zonnepanelen zelf te verwijderen omdat het dak gerenoveerd moet worden of omdat er ergens een lekkage zit. Op papier lijkt het een logische doe-het-zelfklus. Je koppelt wat kabels los, tilt de panelen voorzichtig op, en klaar toch? Helaas niet. Zonnepanelen zelf verwijderen lijkt eenvoudig, maar er schuilt een hele reeks risico’s achter die veel mensen pas ontdekken als het al te laat is. Denk aan elektrische schokken, schade aan de panelen of het dak, verlies van garantie en zelfs problemen met je verzekering.

In dit artikel duiken we diep in wat er écht komt kijken bij het zelf verwijderen van zonnepanelen. Je leest over de veiligheidsrisico’s, de technische valkuilen, en waarom professionele hulp vaak niet alleen slimmer, maar uiteindelijk ook voordeliger is. Aan het einde weet je precies wat er op het spel staat – én waarom het meestal beter is om het niet zelf te doen.

Waarom zonnepanelen zelf verwijderen risicovoller is dan het lijkt

Zonnepanelen zelf verwijderen is een stuk gevaarlijker dan de meeste mensen denken. Zelfs wanneer de omvormer is uitgeschakeld, blijft er spanning staan op de DC-kabels. Die gelijkstroom kan bij verkeerde handelingen schokken veroorzaken die letterlijk levensgevaarlijk zijn. En dat is nog maar het begin.

De veiligheid bij werken op het dak is een tweede onderschat risico. Dakpannen, panelen en kabels zorgen voor een glad oppervlak. Eén misstap en je glijdt zo naar beneden — en dat zonder valbeveiliging of ervaring met hoogtewerk. Professionele installateurs gebruiken harnaslijnen, zekeringen en speciale ladders. Jij waarschijnlijk niet.

Dan is er nog de schadefactor. Een verkeerd losgetrokken kabel of te hard aangedraaide klem kan de zonnecellen intern beschadigen. Die minuscule barstjes, ook wel microcracks genoemd, zijn met het blote oog niet te zien maar verlagen het rendement blijvend. Het paneel lijkt intact, maar levert vanaf dat moment minder stroom op.

Bovendien: zodra je zelf aan de panelen sleutelt, vervalt vaak de fabrieksgarantie én de dekking van de verzekering. Verbrand een connector of scheurt een cel tijdens het terugplaatsen? Grote kans dat je de schade zelf mag betalen.

Een installateur daarentegen meet elk paneel door vóór en na de demontage. Hij ziet direct of er afwijkingen zijn en kan problemen voorkomen voordat ze geld kosten. Dat is precies het verschil tussen ‘doen alsof je het kunt’ en weten waar je mee bezig bent.

Wanneer het toch nodig kan zijn om zonnepanelen tijdelijk te verwijderen

Soms ontkom je er niet aan. Een dakrenovatie met zonnepanelen betekent vaak dat de panelen eraf moeten, simpelweg omdat er anders niet veilig gewerkt kan worden. Denk aan het vernieuwen van dakpannen, het aanbrengen van extra isolatie, of het herstellen van een lekkage die precies onder het montagesysteem zit. In die situaties is zelf zonnepanelen verwijderen en terugplaatsen soms onvermijdelijk – maar dat betekent nog niet dat je het ook zélf moet doen.

Wat veel mensen niet weten, is dat het slim kan zijn om het moment van verwijdering te combineren met andere werkzaamheden. Als de panelen er toch af moeten, is het een goed moment om kabels of connectoren te vernieuwen, versleten bevestigingsmateriaal te vervangen of de dakconstructie extra te verstevigen. Zo haal je meer uit de ingreep zonder later dubbel werk te doen.

Een belangrijk advies: plan de herplaatsing direct samen met een installateur. Die kan na de renovatie controleren of de panelen veilig en correct teruggeplaatst worden, inclusief metingen van spanning en aarding. In de praktijk werken sommige dakdekkers zelfs samen met zonnepaneelinstallateurs om de demontage en herinstallatie naadloos op elkaar af te stemmen. Dat scheelt tijd, risico en vaak ook geld.

De voorbereiding: wat je moet weten voor je zonnepanelen zelf verwijdert

Veilig werken begint bij de juiste omstandigheden

Voordat je ook maar één schroef aanraakt, moet alles spanningsvrij zijn. Dat betekent: de installatie uitschakelen via de omvormer én de groepenkast. Alleen dan is er geen actieve stroomkring meer aanwezig. Vergeet bovendien de basis niet: werk uitsluitend bij droog weer, draag stevige schoenen met grip en gebruik valbeveiliging. Veiligheid bij werken op het dak is geen detail — het is het verschil tussen een veilige klus en een trip naar de spoedeisende hulp.

De technische kant van het verhaal

Elk montagesysteem voor zonnepanelen werkt anders. Sommige gebruiken rails met klemmen, andere ballastblokken of dakhaken. De volgorde waarin je demonteert is cruciaal, want draai je één klem te vroeg los, dan kan een paneel verschuiven of zelfs barsten. Ook de kabels zijn vaak strak gelegd, waardoor ze bij het lostrekken kunnen beschadigen. Eén scheurtje in de isolatie kan later leiden tot kortsluiting of verminderde opbrengst.

Benodigdheden en documentatie

Zelfs ervaren monteurs werken met een installatieschema. Daarmee zie je hoe de panelen in strings (groepen) zijn verbonden en waar de aarding precies zit. Markeer alle kabels voordat je ze loskoppelt, en noteer welke panelen waar lagen. Een slimme tip: label elk paneel bij het verwijderen. Zo voorkom je verwisseling bij het terugplaatsen, wat kan leiden tot ongelijke opbrengst tussen de strings.

Kort gezegd: de voorbereiding bepaalt of het goed of fout gaat. Wie denkt dat zonnepanelen gewoon ‘los en weg’ zijn, vergist zich. Eén fout in dit stadium kan later honderden euro’s aan problemen opleveren.

Zelf zonnepanelen verwijderen en terugplaatsen: hoe dat in theorie werkt

Op papier lijkt zelf zonnepanelen verwijderen en terugplaatsen overzichtelijk: stroom uit, panelen los, opbergen, terugplaatsen. Maar in werkelijkheid is het een technisch proces waarbij elke stap telt. Hieronder lees je hoe het in theorie verloopt — en waarom het in de praktijk vaak een stuk lastiger (en riskanter) is dan gedacht.

Stap 1 – Stroom uitschakelen en omvormer loskoppelen

Alles begint bij het veilig uitschakelen van de installatie. De omvormer moet volledig spanningsvrij worden gemaakt, net als de groep in de meterkast. Sla je een stap over, dan blijft er gelijkstroom op de kabels staan, en dat kan leiden tot elektrische schokken of kortsluiting. Een installateur test met meetapparatuur of de spanning écht nul is. Zonder dat soort apparatuur werk je blind – letterlijk met stroom die je niet ziet maar wél voelt.

Stap 2 – Panelen losmaken van het montagesysteem

Daarna volgt het losmaken van de panelen uit het montagesysteem. Elk type systeem – of het nu rails met klemmen zijn of een ballastconstructie – heeft een specifieke demontagevolgorde. Draai je de verkeerde klemmen los, dan kan een paneel verschuiven, kantelen of zelfs barsten. Ook de spanning op de klemmen is precies afgesteld; een halve slag te strak of te los kan schade veroorzaken aan de glaslaag of het frame.

Stap 3 – Panelen veilig van het dak halen

Een zonnepaneel weegt tussen de 18 en 25 kilo. Til je die in je eentje van het dak, dan ben je gek. Je hebt altijd minimaal twee personen nodig – of beter nog, een ladderlift. En panelen kantel je nooit; dat veroorzaakt interne drukpunten die microcracks in de zonnecellen kunnen veroorzaken. Eén misstap en je eindigt met een paneel dat er van buiten goed uitziet, maar van binnen onherstelbaar beschadigd is.

Stap 4 – Opslag en bescherming van panelen

Eenmaal beneden is de opslag minstens zo belangrijk. Panelen moeten op een zachte, vlakke ondergrond liggen, bij voorkeur rechtop en met beschermhoezen. Connectoren moeten afgedekt worden tegen vocht en vuil – anders oxideren ze, wat later kan leiden tot slechte verbindingen of zelfs brandgevaar.

Stap 5 – Terugplaatsen van zonnepanelen

Bij het terugplaatsen begint alles opnieuw: aarding aansluiten, de juiste stringvolgorde herstellen en alle kabels correct verbinden. Eén fout in de aansluiting kan leiden tot kortsluiting of een aanzienlijk lagere opbrengst. Professionals voeren na montage altijd een spanningstest en een weerstandmeting uit om te controleren of elke verbinding veilig en efficiënt werkt.

En daar zit precies de crux: installateurs beschikken over gespecialiseerde meetapparatuur waarmee ze elke string afzonderlijk controleren. Zonder die controle weet je niet of de panelen écht goed functioneren. Je ziet geen fouten – tot je energierekening oploopt en je beseft dat één klein foutje je rendement om zeep heeft geholpen.

Waarom professionele demontage vaak goedkoper uitpakt dan zelf doen

Professionals die gespecialiseerd zijn in de installatie van zonnepanelen werken volgens gecertificeerde normen (zoals Zonnekeur of InstallQ). Dat betekent dat ze niet alleen veilig werken, maar ook dat ze na afloop een volledige veiligheidscheck uitvoeren. Ze meten spanning, controleren de aarding en zorgen dat elk paneel optimaal presteert zodra alles weer draait.

Bovendien combineren veel installateurs de demontage met inspectie of onderhoud. Ze reinigen de panelen, controleren de connectoren en vervangen verouderde onderdelen. Sommige bedrijven gaan nog verder: bij een renovatie doen ze de herplaatsing gratis als onderdeel van een onderhoudscontract. Zo bespaar je uiteindelijk meer dan wanneer je alles zelf probeert te regelen.

Kortom: wat eerst lijkt op een simpele besparing, verandert al snel in een dure les. Een professional inhuren is niet alleen veiliger – het is meestal gewoon goedkoper op de lange termijn.

Conclusie: ja, het kan zelf — maar het is zelden slim

Zonnepanelen zelf verwijderen klinkt als een klus die je met wat handigheid en voorzichtigheid wel aankan. In werkelijkheid loop je echter flinke risico’s: elektrische schokken, beschadigde panelen, verlies van garantie en verminderde opbrengst. Wat je bespaart op arbeid, verlies je vaak dubbel aan reparaties, tijd en frustratie.

Als je precies weet wat je doet, over de juiste veiligheidsmiddelen beschikt en alle stappen kunt controleren met meetapparatuur, dan is het in theorie mogelijk. Maar voor de meeste mensen is het simpelweg niet de moeite waard om dat risico te nemen.

Wil je zeker weten dat je panelen veilig verwijderd en opnieuw geplaatst worden? Laat je adviseren door een erkende installateur voordat je aan de slag gaat. Zo houd je niet alleen je installatie, maar ook je gemoedsrust intact.

Sta je op het punt om je dak te vernieuwen of je zonnepanelen te verplaatsen? Bekijk hoe wij dat zorgvuldig en professioneel doen op Solar Evolution.